ÖFKE ve ÖFKE KONTROLÜ

ÖFKE NEDİR?

 Öfke, kişilerin doyurulmamış isteklerini ve karşılanmayan beklentilerini barındıran, normal ayrıca evrensel ve her insanda var olan duygusal bir tepkidir.

 Bunun yanı sıra kişilere zarar veren diğer eylemler göz önüne alındığında belki de en zarar verici olabilen duygusal yaşantı ve tepki olarak da tanımlanabilir. 

Neden Öfkeleniriz?

 Öfke bireylerin kendilerini :

 Tehdit altında,

 Tehlikede hissetme,

 Engellenme,

 Haksızlığa uğrama durumlarına bağlı olarak yaşamış oldukları Stres, Kaygı ve Çaresiz Hissetmedurumlarının sonuçlarında oluşabilir. 

Öfke Duygusunun Altında Yatan Diğer Duygular

 ÜZÜNTÜ,

 KISKANÇLIK,

 YALNIZLIK,

 MERAK,

 SUÇLULUK,

 BASTIRILMIŞ OLMA,

 YETERSİZLİK,

 DEĞERSİZLİK,

 KAYGI,

 HAYÂL KIRIKLIĞI,

 HAKSIZLIK,

 ANLAŞILAMAMAK

 AŞAĞILANMAK

 SIKINTI vb. 

Öfke Duygusunun İçsel ve Dışsal Nedenleri Nedir?

İçsel Faktörler 

 Kişisel problemler,

 Düşük Özgüven

 Gerçek olmayan bilişsel çarpıtmalar,

 Yaşamış olduğunuz geçmiş incitici veya yıpratıcı olaylar 

 Psikolojik Rahatsızlıklar

Dışsal Faktörler  

 Çevremizdeki kişiler (anne-baba, çocuk, arkadaş,…)

 Olaylar (çatışma, engellenme, haksızlık,..)

 Durumlar (trafik, randevu…) olabilir.

Öfke’nin Türleri Nelerdir?

Sürekli Öfke

​Her an Her duruma karşı öfkeli olma;Öfkesini kabul ettirme konusunda zorluk çıkartan kişilerin yaşadığı bir öfke türüdür.

 Bu tarz kişilerde bir Kişilik Bozukluğu mevcut olabilir. (Anti-sosyal K.B.)

 Bu kişiler de öfke; öğrenme ve pekiştirme sonucu ortaya çıkmış olabilir. 

 Ayrıca Sürekli Öfkeli bireylere öfkeli olduklarını fark ettirmeye çalışmak,o kişileri daha çok öfkelendirmektedir.

“Aile ve Ruhsal Dinamiklerini bir uzman tarafından değerlendirilmeli ve yardım almaları gerekmektedir.”

Durumluk Öfke

 Kişinin o an yaşamış olduğu olaya ve /veya o an yaşamış olduğu duygusal süreçlere bağlı olarak ortaya çıkan öfkedir.

 Durumluk Öfke yaşayan kişiler,sürekli öfke yaşayan kişilere göre;bu duyguyu kabullenebilme yetisine sahiptirler.Bu sayede de kontrol edilmesi kolay olur. 

Öfkelendiğinizde Karşınızdaki Kişi Nasıl Hisseder?

 Öfke duygusu güçlü bir duygudur.Eğer kontrolü sağlanmaz ise kişinin kendisine ve çevresine olumsuz durumlar yaşatabilir.

 Öfkelendiğinizde kendi düşünsel süreçlerinizden uzaklaştığınız kadar karşınızdaki kişiyi anlamaktan da bir o kadar uzaklaşmış olunur. 

 Karşımızdaki kişiyi anlamaktan uzaklaştıkça da sizi çözüme götürecek yollardan uzaklaşmış olursunuz.

 Bu nedenle öfkeli davranışa ve/veya sözel hakaretlere maruz kalmış kişi de size karşı öfkelenebilir veya kendisini değersiz ve yalnız hissedebilir.

 Bu durum kısır bir döngüye dönüşebilir. 

Öfke Kontrolü Nedir?

 Hayatı boyunca her insan kendisini öfkelendirecek bir durumla karşı karşıya kalabilir.

 Önemli olan kişilerin öfkelerini doğru ifade edip edemediğidir. 

 Bu nedenle öfke kontrolü denilen aslında kişilerin öfkelerini doğru ifade edilebilmesi durumudur.  

Öfke kontrolünde amaç; saldırgan davranışlardan uzak, 

 Şiddetin oluşmadığı, 

 Bireyin kendisine ve çevresindekilere zarar vermeyecek biçimde;

 Duygusunu yansıtabilme ve ifade edebilme becerisine sahip olmasını sağlamaktır.  

 Öfkelerini kontrol etmede problem yaşayan bireyler genel olarak diğer duygularını ifade ederken de problemler yaşamaktadırlar.

 Bu bireylerde gerginlik, stresli hal gibi ruhsal sağlığı olumsuz etkileyen sorunlar ortaya çıkabilir. 

 Öfke,bireylerin diğer insanlarla olan kişisel ve sosyal ilişkilerini

 Birçok sorunu ve problem çözme becerilerini etkilemektedir.

Öfke Duygusu Nasıl İfade Edilir?

 İç güdüsel olarak ve herkesin bildiği üzere öfkeyi ifade etmenin en bilindik yolu; Saldırgan Tepkilerdir.

 Öfke,savaşmak ve korunmak için olağan tepkilerdir.Ancak önemli olan öfkenin miktarı ve ifade ediliş tarzıdır.

 Hayatınız boyunca her öfkelendiğiniz her duruma veya kişiye saldırgan davranışlar gösteremezsiniz. 

 Saldırgan Davranışlar her zaman fiziki olarak gerçekleşmez.

 Bazı durumlarda, sözel olarakta karşımızdaki kişiye öfkenizi yansıtabilirsiniz.

 Sözel öfke ifadeleri;

 Aşağılayıcı,küçük düşürücü,özgüveni sarsıcı,benliğe zarar verici olarak da ifade edilebilir.

ÖFKE KONTROLÜ NASIL SAĞLANIR? / TEDAVİ

 Öfke kontrolünde amaç öfkeyi doğru ifade edebilme becerisi geliştirmektir.

 Yıkıcı ve geriye dönüşü olmayan,telafisi güç durumlar ile karşı karşıya gelmeden yaşadığımız duygusal sürecin doğru ifadesini sağlayabilmektir. 

 Bu nedenle başlangıçta kişinin bireyselliğine ve yaşamış olduğu öfke durumuna karşılık yaşadığı sürecin analizi yapılmalıdır.

• Neden kişi öfkesini bu denli kontrolden çıkartacak durumlar yaşıyor?

• Neden kişi öfkesini kontrol edemiyor?

• Hangi duygusal süreç kişiyi öfke kontrolsüzlüğüne itiyor?

…

Öncelikle bilişsel ve sonrasında davranışsal müdahaleler ve tabi ki kişinin biricikliği ile psikoterapi, öfke ve öfke kontrol tedavisi için uygundur.