OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK (Takıntı Hastalığı)

Obsesif Kompulsif Bozukluk (Takıntı Hastalığı)

   Halk arasında “Takıntı Hastalığı olarak bilinen Obsesif Kompulsif Bozukluk; istem dışı, istenmeyen,zorlayıcı düşüncelerin ve rahatsız edici imgelerin ortaya  çıkması durumudur. Obsesif-kompulsif bozukluğa, bildiğimiz anlamıyla takıntı hastalığı da denilebilir.Nedir bu takıntı hastalığı ? Bir anksiyete türü olarak bilinmektedir.Tekrarlayan duygu ve düşüncelerin,davranış  boyutuna taşınmasıdır.Daha detaylı bir tanım yapılacak olursa;

Obsesyon, istem dışı tekrarlayan, kişinin kendi iradesi ile zihninden atamadığı, düşüncelerimiz,imge veya dürtülerimizdir. Bunlar bireyin iradesi ile kontrol edilemez ve süreklidir.

Kompülsiyon ise bu duygu ve düşüncelerin yaratmış olduğu anksiyeteyi sonlandırmak için yapılan ve sürekli tekrar eden davranışlardır.Temelinde bir çeşit patoloji yatar.Düzen,kural,temizlik gibi konularla aşırı ilgilidirler.Kontrolcü ve mükemmeliyetçi yapıları vardır.Otoriter bir tutum içerisindedirler.Ayrıntılarla yaşarlar.Kişiler bu davranışlarının anlamsız olduğunu kimi zaman farkında olsalar bile buna engel olamazlar.

Sık görülen Obsesyonlar:

-Kirlenme korkusu,

-Cinsel ya da agresif dürtüler

-Dini konular

-Düzen,kuşku,simetri...

Sık görülen Kompülsiyonlar:

-Temizlenme

-Kontrol etme,

-Tekrarlama,

-Düzenleme,dizme,sayma...

Çoğu zaman hepimiz tekrarlanana düşüncelere ( “ Ütünün fişini çekmiş miydim ?”) kapılmakta ve süre gelen davranışı (“dolabımızdaki bütün eşyaları belirli bir sıraya göre düzenleme.”) gerçekleştirmekteyiz. Ancak bu davranış ve düşünceler kişinin işlevselliğini etkilemez. OKB hastası kişiler bu ritüelleri yaparken gündelik işlerini aksatırlar ve bu onların hayatlarını ciddi bir şekilde etkiler.OKB rahatsızlığı  olan kişiler,kompülsif davranışlarının saçma olduğunun çoğu zaman farkındadır ancak bu kompülsiyonlara direndikleri zaman anksiyete yaşamaya başlar ve eylemleri yerine getirdikleri zamanda ise oluşan anksiyetenin ortadan kalktığını hissetmektedirler. 

Obsesif-kompulsif kişiler ; başkaları tarafından esneklik ve kendiliğinden davranmaktan yoksun,ancak çalışkan,gayretli ve becerikli kişiler olarak görülür.(Köroğlu,2011)Obsesif-kompulsif kişiler kurallar konusunda oldukça katı ve esnek olmayan bir tutum içerisindedir.         

En önemli özellikleri işi bitirmelerini zora sokan yetkincilikleridir. (Mükemmelliyetçilik).(Köroğlu,2011)    

Nasıl ortaya çıkar ?

    Ailesel geçişin olabileceği düşünülmektedir. Daha çok,katı bir disiplinle yetiştirilmiş kişilerde görülür.(Köroğlu,2011) Baskıcı,otoriter bir ebeveyn tutumunun sebep olabileceği bilinmektedir. Ailesel geçmiş bir etken olabilir.Ancak sadece ailesel geçmişin varlığından söz etmek doğru olmaz. Diğer etkenlerden biri de çevresel faktörlerdir;bir kayıp,yas durumu,taciz,hastalık sonucu aşırı stresle birlikte yaşanan anksiyete sonucu da ortaya çıkmış olabilir. 

Tedavi şeklinden bahsedilecek olursa İlaçlı tedavi eşliğinde Bilişsel Davranışçı terapinin uygulanacağı psikoterapi seansları uygun bir yoldur.Kişi kendisinde kaygı yaratan duruma maruz bırakılarak, anksiyete yaratan durumun ortadan kaldırılmaya çalışılması planlanır.Obsesyonlarının altında yatan yani onlarda anksiyete oluşturan yanlış inanışların değiştirilmesi hedeflenir.  Ancak tedavinin süreci ve yöntemi  danışanın bireyselliğine göre değişkenlik gösterir. Bu nedenle konu ile ilgili mutlaka bir uzman görüşüne başvurmalısınız.

Kaynak : Öztürk.O.M.,(2011),Ruh Sağlığı Ve Bozuklukları I-II,XXI.Baskı,BeşirKitapevi,Ankara.

Uzman Klinik Psikolog 

Edagül DURSUN